De Rode Hakken Kunstdemonstratie komt er weer aan. Mensen vragen mij vaak waarom ik elk jaar de Rode Hakken-demonstratie organiseer.
Het opkomen voor vrouwenrechten begon bij mij al op jonge leeftijd. Het was me vroeg duidelijk dat je als meisje altijd een stap achterloopt. Geweld tegen vrouwen was een realiteit die ik van dichtbij zag: op straat, binnen mijn familie.
Mannen reageerden regelmatig hun frustraties af op de vrouwen in mijn omgeving. Zinde hem iets niet, dan kon hij haar een mep verkopen, ronduit aftuigen om haar een lesje te leren, puur om even te laten zien wie er hier de baas was. Het gaat altijd om macht. De macht van de man over de vrouw. Vrouwen werden gezien als bezit. “Als je niet van mij bent, ben je van niemand, dus moet je dood.”
Het werd allemaal nog zo veel duidelijker tijdens de coronatijd. In slechts drie maanden tijd werden bijna zeventig vrouwen vermoord in Turkije. Ditmaal op gruwelijkere wijze dan voorheen, waarbij elk geval nog schokkender dan het vorige was. Vrouwen die na hun moord in cement werden gegoten. Mannen die hun zwangere vrouwen met messteken om het leven brachten. Één filmpje dat werd gedeeld door de Turkse media staat me nog altijd helder voor de geest: een vader die voor de ogen van zijn kind zijn vrouw doodt, terwijl het kind schreeuwt: ‘Nee, papa! Nee, papa!’
Om te protesteren tegen deze gruwelijkheden ga ik op 6 maart, met de hakken en schoenen van mensen die deze hebben gedoneerd, naar Brussel. Het is een soort jubileum, want het is het vijfde jaar dat ik de Rode Hakken-demonstratie organiseer, maar eigenlijk valt er niets te vieren. De wereldwijde epidemie van femicide is tragisch. Elke tien minuten wordt er ergens ter wereld een vrouw door een man vermoord.
In Nederland is dat elke acht dagen, in Italië om de vier dagen. Gemiddeld wordt er om de drie dagen femicide gepleegd in Frankrijk. Op 7 maart ben ik in Rotterdam en op 8 maart sta ik met de rode hakken weer in Amsterdam. Het volgende protest zal in New York plaatsvinden, op Times Square.
Waar het idee achter deze hakken vandaan komt? In 2018 plaatste de Turkse kunstenaar Vahit Tuna 440 hakken op een gebouw in Turkije, omdat er in dat jaar 440 vrouwen waren vermoord. Met zijn toestemming gebruik ik de rode hakken als symbool om via een demonstratie aandacht te vragen voor vrouwenmoord, oftewel femicide.
Mijn ultieme droom is echter dat er een speciale vrouwenpolitie komt, net zoals er een dierenpolitie is en een speciale roze-in-blauw-afdeling voor de LHBTIQ+-gemeenschap binnen de politie. Een politie-eenheid die de drempel verlaagt voor vrouwen om stalking en huiselijk geweld te melden. Net zoals in de Turkse Netflix-serie Mezarlik (wat ‘begrafenis’ betekent), die gaat over vrouwenmoorden in Turkije. Deze serie laat treffend zien hoe agressief mannen reageren op gescheiden vrouwen en hoe mannen vrouwen als hun bezit zien.
Hoe agressief mannen kunnen reageren, ervaar ik helaas zelf ook elk jaar aan den lijve. Elk jaar ontvang ik intimiderende en bedreigende berichten van mannen, puur en alleen omdat ik deze demonstratie organiseer. Maar het kan ook anders.
Voor het eerst in vijf jaar doen dit jaar ook mannen mee met schoenen voor de Rode Hakken-demonstratie. En stuk voor stuk, van Sinan Can, Alkan Çöklü, Rico Verhoeven, Najib Amhali, Pieter Cobelens tot Maik de Boer, zeiden deze mannen onmiddellijk ‘ja’ als ik hen vroeg hun schoenen in te leveren. Dat is een mooie ontwikkeling, want we kunnen femicide niet oplossen zonder de steun van mannen. Femicide, vrouwenmoord, gaat ons allemaal aan.
'Ik hoor nog steeds haar geschreeuw. En ik… ik deed niets'
Yesim Candan is publiciste, columniste en radiopresentatrice.
Ze schreef onder andere columns voor RTL Nieuws, De Telegraaf en de Volkskrant, presenteert het wekelijkse programma De Wereld van de Vrouw bij Your Safe Radio en publiceerde in 2019 de erotische roman 69 Secrets. Al vier jaar organiseert ze op de Dam de Rode Hakken Kunstdemonstratie, een protest om aandacht te vragen voor femicide.
