Vroeger zag ik er tegenop, de maand ramadan. Niet omdat ik moeite heb met vasten, integendeel. Voor iemand die zo verschrikkelijk dol is op eten, haar reizen rond restaurants organiseert en het liefst luie lunches ongemerkt in lange diners ziet overgaan, vind ik vasten een makkie.
Toch zat ik er niet om te springen. Gewoon, omdat een dag zonder eten saai is, zeker in de zomer als je de hitte met een ijsje op een zonnig terras wilt tegengaan.
De laatste jaren is dat helemaal weg. Ik hou van de rust van de maand, het ritme waar ik me aan overgeef, de uren in de keuken, kokend en bakkend. Niets zo therapeutisch als koken.
De week voor de ramadan begint, haal ik vast een grote doos dadels in huis. Net als mijn moeder maak ik die schoon, ontpit ze en bewaar ze. Klaar om iedere dag het vasten mee te breken. Ik ben dol op dadels, maar tijdens de ramadan nog wat meer.
En hoewel de vastenmaand er eentje is waarin familie en vrienden samenkomen en samen eten, hou ik van de afzondering. Toen mijn moeder nog leefde, was ze tijdens de ramadan vaak in Marokko. Het laatste jaar van haar leven, bracht ze de eerste helft van de ramadan in Nederland door en voor het eerst in jaren was ik toen weer bij haar.
Ik was zo gewend geraakt aan de ramadan alleen, dat ik was vergeten hoe verschrikkelijk fijn het was om die met haar door te brengen. Terwijl zij in de keuken de laatste hand legde aan het eten, dekte ik vast de tafel. We aten samen – ‘Is het al tijd?’ ‘Nog een minuutje’. De avond was voor ons. Wat een dierbare herinnering.
Als ik nu terugdenk aan dat laatste jaar, is het alsof ik midden in de woestijn een oase aantrof die de volgende dag weer weg was.
De ramadan is een belangrijke maand voor verschrikkelijk veel mensen, een spirituele maand die gemeenschappelijk wordt gevierd en waar zaken als vergiffenis en delen centraal staan.
Ik hou juist van het eenzame karakter ervan. Sinds mijn moeder er niet meer is, maakt mijn oudste zus de heerlijkste lekkernijen voor me. Ik kook tijdens het werken door en de avonden breng ik op de bank door, met series en films, lekkers van mijn zus en moeders gerechten die ik maak om haar bij me te voelen.
'De rot zit zeker aan de top, maar niet alleen daar: wat mij betreft gaat de beerput nog verder open'
Hassnae Bouazza is journalist, schrijver, vertaler en programmamaker.
Ze werkt als freelancer voor televisieseries, schrijft voor NRC, schreef samen met sterrenchef Soenil Bahadoer het kookboek Spicy Chef en heeft haar eigen online glossy Aicha Qandisha. Voorjaar 2022 verscheen haar nieuwe boek Een koffer vol citroenen.
