‘Geen idee hoe we erop kwamen, maar toen ik zwanger was, zei mijn moeder tegen me dat ze het op prijs zou stellen als mijn ongeboren spruit straks ‘u’ tegen haar zou zeggen. Ze zag kennelijk aan mijn gezicht wat ik daarvan vond, want ze lepelde ongevraagd allerhande argumenten op voor haar verordening.
Het was een kwestie van respect, zij vousvoyeerde haar eigen ouders vroeger ook, blablabla.
Ik weet dat nog wel. Voor ons Ruis-kinders waren alle opa’s en oma’s en tantes en ooms ook ‘u’. Dat hoorde zo. Mijn vader zaliger zei tegen zijn eigen moeder geen ‘mam’, maar ‘moeder’. Lekker geslapen, moeder?
Ik kan me niet voorstellen dat iemand zich vrijwillig als ‘u’ zou laten bejegenen. Ikzelf haat het in ieder geval. Ik verbeter kapsters van in de 20 en vrienden van mijn kind gerust zes keer achter elkaar als ze me mevrouw blijven noemen. Ik bén geen mevrouw.
Op de school van mijn zoon moeten de docenten gevousvoyeerd worden. Ergens snap ik dat, het benadrukt de hiërarchie. En laten we wel zijn: met die pubers moet dat, want anders walsen ze met hun fatbikes en Vespa’s zo over je heen. Alleen dat ge-meneer en -mevrouw op school zorgt wel voor rare situaties. Want die docenten verwachten dus dat de ouders óók u zeggen. En waar ik volledig blokkeer van jonge mensen die mij mevrouw noemen, blokkeer ik nog veel meer als ík dat tegen iemand van 25 (want zo oud zijn sommigen) moet zeggen.
'Ik was de grootste diva die deze aarde ooit had bewandeld'
Ik moet dan ook mijn best doen om mijn lachen in te houden als een meiske van 27 zich tijdens een voorlichtingsavond voor ouders voorstelt als ‘mevrouw de Vries.’ Mijn laatste partner zei altijd ‘Met meneer [insert achternaam]’ als hij de verzekering of het waterbedrijf opbelde. Om te gieren vond ik dat, vooral omdat hij het serieus meende.
Mijn kind is nooit u gaan zeggen tegen zijn oma. Toen hij een beetje begon te praten, heb ik hem een paar keer geprobeerd in de goede richting te duwen. “Zeg maar dank u wel tegen oma”, zei ik dan, waarop junior me aankeek van zeg maar wát tegen oma? en ik een beetje mijn schouders ophaalde van ja sorry ik heb dit verder ook niet bedacht. “Sorry mam, maar ik krijg dit echt niet uit mijn strot”, zei ik al snel. “Je bent gewoon ‘je’ en ‘jij’ en als je er niet aan kunt wennen dan leg je het hem zelf maar uit/ op als hij oud genoeg is.”
Ik vermoed dat ze eraan gewend is, want ze heeft zich nooit meer gemeld.
Misschien vind ik de kwestie van tutoyeren versus vousvoyeren lastig omdat ik sociaal ongemakkelijk ben en daarnaast nogal snel mentale kortsluiting krijg. Als ik voor mijn werk iemand van 60 (slechts 10 jaar ouder dan ik) moet mailen, is het dan ‘geachte heer Smit of ‘beste Henk’? En als iemand van 85 zijn mail eindigt met ‘groetjes Joop’, moet ik dan wel u blijven zeggen?
Nou ja, zolang ze het maar niet tegen mij doen. Die Engelsen en Amerikanen hebben het maar makkelijk met hun you.
'Een hoopvolle man die schrikt als ik me omdraai: ik wil waken voor het 'van voren museum, van achter lyceum'-effect'
Suus Ruis is journalist, columnist en (scenario)schrijver. Dit jaar wordt ze 50, en hoewel je dat getal als vrouw tegenwoordig dient te omarmen, omarmt Suus helemaal niks. Op deze plek telt ze af naar haar 50e verjaardag. Suus is gescheiden en woont samen met haar 15-jarige zoon in het Gooi.
