De scan die gemaakt is vanwege pijnklachten in haar rug, toont een lever vol tumor. Ze zwijgt veelbetekenend als ik het nieuws breng. Ze bevestigt vervolgens dat het niet als een verrassing komt. Ze kende haar sluipmoordenaar al. We besluiten chemotherapie te starten en in de maanden erna knapt ze op. De pijn in haar rug verdwijnt.

Laatste weken

Elke keer als ik haar tref, in mijn spreekkamer en op de therapie-afdeling, groeit mijn waardering voor deze bijzondere vrouw en haar muziek. De behandeling biedt echter slechts tijdelijk soelaas. De ziekte slaat na anderhalf jaar terug, ditmaal voorgoed. In de laatste fase nemen we haar op een donderdag in september nog eenmaal op voor een bloedtransfusie. Ze is verzwakt en heeft een forse bloedarmoede ontwikkeld. We weten allebei dat dit haar laatste weken zijn.

Als ik die avond met de co-assistent nog even haar kamer binnensluip, vraagt ze me de deur te sluiten. Met haar karakteristieke afgewogen bewegingen pakt ze een cd van Tsjaikovski. Ze vraagt ons de cd in de speler in de hoek van de kamer te doen. De co-assistent sluit de deur en gaat naast mij op het bed zitten.

Emotionele schoonheid

En dan gebeurt het. Ze slaat de dekens van zich af en staat langzaam op. Ik zie nog voor me hoe haar kleine voeten de koude ziekenhuisvloer raken. Mijn hart bonst in mijn keel als de co-assistent op de knop drukt. Het is treffende muziek die alles omvat wat zij is. Het is haar verhaal over de hoop en de liefde die zij vindt en – zelfs ondanks haar ziekte – nog aan ons doorgeeft.

Op deze ogenschijnlijk gewone avond danst deze vrouw waarschijnlijk voor de laatste keer, en het is fenomenaal. Ondanks de handicap van de infuuspaal is elke beweging zo vol verfijning getimed, zo breekbaar, zo gedecideerd. Haar houding, haar mimiek, haar hele optreden is van een grootse emotionele schoonheid. Het is haar hartstochtelijke dankwoord aan het leven.

Kwetsbaarheid

We zijn totaal ademloos als ze stil voor ons staat in het zachte schijnsel van een bedlamp. Er staan tranen in haar ogen. Haar kwetsbaarheid dwingt een reactie af. Misschien mag het helemaal niet volgens professionele codes, maar het kan niet anders: we staan samen op en slaan een arm om haar heen. En daar, in die krachtige omhelzing, nemen we afscheid.

Heel soms zet ik haar muziek nog op. En dan denk ik terug aan dat prachtige moment en aan wat ze mij heeft geleerd. En dan danst ze weer. Dan danst ze nog. En daarna voel ik weer die ademloosheid. Het is een waardevolle herinnering die mij troost biedt.

‘Soms zegt ze ‘Was hij maar dood’, en daar schaamt ze zich dan weer voor’Lees ook