Ze kregen ook per post een oproep om hun peuters te laten vaccineren. Maar na meer dan een maand weg te zijn uit hun vaderland, willen ze zo snel mogelijk terug; de reis hebben ze al gepland. Met de trein naar Warschau en dan verder met de auto. Ze denken dat het nu rond Kyiv veilig genoeg is maar hun mannen zijn faliekant tegen. “Ik kan mezelf nog wel in veiligheid brengen bij de volgende bomaanval, maar niet met jullie erbij”, is het argument van Katya’s echtgenoot.

Ondertussen helpt zowat heel Nederland Oekraïense vluchtelingen, in ieder geval iedereen die ik ken. Bij mijn zusje in de straat, in het centrum van Amsterdam, had één buur een appartement ter beschikking gesteld en de rest van de straat zamelde meubels, speelgoed en eten in. Ze waren er dagen mee bezig geweest en tevreden over het gezellige resultaat. Maar toen de vluchtelingen aankwamen en het resultaat bewonderden was de buurt ietwat verbaasd. Want in plaats van een hulpbehoevende, arme moeder, kregen ze een hip jong gezin dat vloeiend Engels spreekt. De moeder een bekende Oekraïense blogger en modefotografe en de vader een vlotte vormgever, een gezin dat naadloos in het Amsterdamse straatbeeld past. En toen drong het pas goed tot hen door wat deze oorlog doet: iedereen moet vluchten, ook mensen die op onszelf lijken.

De vermogende mevrouw in ons dorp die een schitterende villa beschikbaar stelde, was ook al niet tevreden met het Oekraïense gezin dat ze toebedeeld kreeg. Ze wilde een zielige moeder waarvan de man aan de frontlinie staat te vechten. En niet het welvarende gezin uit Odessa dat in staat is om zelf huur en gas en licht te betalen. Het blijkt lastig te zijn om het stereotype beeld dat opduikt bij het woord ‘vluchteling’ opzij te zetten.

Toch blijft het uniek dat zoveel Nederlanders bereid zijn te helpen. Zoon Berend die met vrienden een stichting heeft om vluchtelingen aan onderdak te helpen heeft meer aanbod van leegstaande vakantiehuizen en appartementen dan dat er vraag naar is. Als deze ellende voorbij is zouden we eigenlijk ook geen woningtekort moeten hebben, met al die extra huizen.

Zelf ben ik vaak somber over de steeds groeiende kloof tussen Rusland en het westen. De propaganda die gewone, aardige mensen vergiftigt en fanatiek maakt.

Mijn Russische kapster Angelica appte me vanuit Moskou. Was het niet hoog tijd om mijn twee maandelijkse verfbeurt te herhalen? “Jazeker”, antwoordde ik, “maar ik ben Rusland ontvlucht vanwege de oorlog.” “Ik moet hier iemand vinden, net zo goed als jij”, voegde ik er nog vriendelijk aan toe.

Wat er toen volgde, ga ik niet letterlijk opschrijven. Maar het kwam erop neer dat ze trots was dat Rusland Oekraïne ‘bevrijdt van nazi’s die kinderen afslachten’. Dat Oekraïne ‘gewoon bij Rusland hoort en straks, als alle fascisten opgeruimd zijn, de Russen zal bedanken’. Dat het westen Rusland ‘wil vernietigen’. “Zal ik foto’s sturen als bewijs?”

Ik reageer niet. Het heeft toch geen enkele zin.
Ellen Verbeek: 'Het leven in Moskou lijkt door te gaan alsof er niets aan de hand is'Lees ook