Selfies

Moeten selfies verboden worden op historisch beladen plekken, was de kop boven een artikel over dit hedendaags verschijnsel. Misschien moeten we ons af gaan vragen waarom deze vraag überhaupt gesteld moet worden.

Auschwitz

In 2001 bezocht ik Auschwitz. Ons bezoek vond plaats in het pre-smartphone tijdperk. Een fototoestel namen we mee, om onze reis door Polen vast te leggen. In Auschwitz bleef de camera echter in mijn tas. Wat hadden we immers moeten fotograferen? Het in sierlijke letters gesoldeerde Arbeit macht frei boven de ingang? De gaskamers? Of een mijmerende selfie bij die bekende vitrine, die tot de rand gevuld is met kinderschoentjes? We hebben er geen moment aan gedacht. Het was ook niet nodig. Dagenlang had ik nachtmerries door wat ik hier allemaal aantrof. Deze beelden blijven voor altijd diep in mijn geheugen gegrift.

Geen goed gevoel

Jaren later bij de 9/11 Memorial in New York aarzelde ik of een foto maken wel ok was. Een selfie naast dat overgebleven stukje toren, waar ik jaren daarvoor zelf nog op had gestaan? Het voelde niet goed, misplaatst zelfs. Ik herkende de naam van de zus van een vriend in het monument en nam daar een foto van. Toch voelde het een beetje raar.

Lees ook
#selfie: Kan dat wel op historisch beladen plekken als Auschwitz en Tsjernobyl?

Geposeerde foto’s op historisch beladen plekken

Momenteel is er dus ophef over de foto’s van bezoekers in yoga-poses tussen de stenen van het Holocaustmonument in Berlijn en de trending Chernobyl hashtags, gedeeld door bezoekers aan dit rampgebied. Ik zag zelfs overduidelijk geposeerde foto’s voorbijkomen van backpackers die dromerig richting de Killing Fields in Cambodia kijken. Onder de foto’s teksten als “Speechless about what happened in this place #killingfields’.

Influencers

Het is 2019. We leven in het selfie-tijdperk, tevens het tijdperk waarin influencers (oftewel mensen die de lens bij voorkeur in de selfiestand hebben) dezelfde sterrenstatus genieten als Hollywoodsterren. Toevallig las ik dat je jezelf tegenwoordig al een influencer mag noemen als je meer dan vijfhonderd volgers hebt. Dus het nemen van de indrukwekkendste selfies en deze vervolgens, voorzien van een paar rake hashtags, delen op social media kanalen is noodzakelijk als je graag die status wilt bereiken.

Tegenwoordig is gaat het anders

Iemand noemde als argument voor de #rampselfie dat het slechts het vastleggen van een herinnering is voor de alleenreiziger. Snap ik, maar moet dat dan ook gepaard gaan met een handstand, of voor die profielfoto waarmee potentiële lovers gegarandeerd naar rechts zullen swipen? Dat kun je natuurlijk keihard afkeuren, maar plaats je het binnen die selfie- en influencerscontext, dan is het eigenlijk heel normaal. Vroeger wilde je een foto van de Eiffeltoren, nu is die foto alleen leuk als je er zelf ook op staat. En dan liefst niet zo’n standbeeldfoto, we zijn immers niet meer afhankelijk van een filmrolletje waarmee je maar 36 kansen hebt voor dat perfecte plaatje. Zolang je telefoon maar voldoende geheugen heeft, zijn de poseer-opties eindeloos, desnoods doe je die yoga-pose honderd keer over. Filtertje eroverheen en de likes stromen binnen. Hashtag speechless, NoWords, peace!