Het vaccineren in Nederland is inmiddels aardig op stoom en het duurt – hopelijk – niet lang meer voordat iedereen een uitnodiging voor de eerste prik heeft gehad. Maar hoe effectief zijn de vaccins eigenlijk?
LINDA.nl vraagt uitleg over de effectiviteit aan immunoloog Marjolein van Egmond.
“Alle vaccins verlagen de kans dat je ernstig ziek wordt, in het ziekenhuis belandt of overlijdt met 85 tot 100 procent”, steekt Van Egmond van wal. “Als je bijvoorbeeld met Pfizer of Moderna wordt ingeënt, verlaagt de kans dat je überhaupt ziek wordt met 95 procent. Bij de andere vaccins is de kans dat je toch nog een beetje ziek wordt iets groter. Er is bij geen enkele prik een 100 procent-garantie dat je het virus niet zal krijgen. Er is altijd een kans dat je anderen kunt besmetten of zij jou. Maar als iedereen is gevaccineerd, is die kans natuurlijk vele malen kleiner. Hoe meer mensen zijn gevaccineerd, hoe minder risico de niet-gevaccineerden ook zullen lopen. Maar de kans op besmetting is niet nul.”
Ook legt Van Egmond uit hoe de vaccins überhaupt werken. “Een klein stukje van het virus zit in het vaccin, maar lang niet alles. Als je wordt ingeënt, denken de beveiligers van het afweersysteem dat er een indringer is en wordt het afweersysteem geactiveerd. Als dan vervolgens het echte volledige virus probeert binnen te dringen, wordt dat ook herkend en direct uitgeschakeld. Je bent dan zo goed als immuun.”
Tussen de vaccins zit ook een verschil. Pfizer, Moderna en AstraZeneca gebruiken twee prikken per persoon, terwijl je bij Janssen al na één vaccinatie klaar bent. Hoe zit dat?
“Bij Janssen hebben ze bewust gefocust op een vaccin dat na één prik al voldoende bescherming geeft”, legt Van Egmond uit. “Eén prik zet de beveiligers van het afweersysteem al op scherp. Janssen heeft echt gehandeld met het oog op de pandemie, om zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk te beschermen.”
Veel jongeren vragen zich ook af: heeft het wel nut om je te laten vaccineren als je jong en gezond bent? Daar kan Van Egmond kort over zijn: “Absoluut. Dit is ook voor jonge mensen een nieuw virus, waar ze niet immuun voor zijn. Stel dat er een mutatie komt waardoor ook jonge mensen heel erg ziek kunnen worden, dan heb je totaal geen afweer hiertegen. Als je bent gevaccineerd, dan heb je dat wel. De huidige vaccins beschermen wellicht iets minder goed tegen nieuwe mutaties, maar je loopt nog steeds flink minder risico op ernstige covid of overlijden door het virus. Daarnaast moeten we niet vergeten dat één op de tien achttienplussers long covid krijgt na ziek te zijn geweest door het virus.”
“Dat heeft niets met je longen te maken, maar wel met het feit dat die groep patiënten langer dan drie maanden last blijft houden van de naweeën”, legt de immunoloog uit. “Dat zijn klachten zoals vermoeidheid, kortademigheid, pijn op de borst, spierpijn, hoofdpijn, hartkloppingen, aanhoudende verhoging, langdurig verlies van reukvermogen, depressiviteit en vergeetachtigheid. Er ligt voornamelijk de nadruk op de ic’s, maar nu blijkt long covid een veel groter probleem dan gedacht, ook bij jongeren. En dat is echt geen pretje.”
Volgens Van Egmond zorgt het vaccineren er ook voor dat we uiteindelijk terug kunnen naar het ‘oude’ normaal. “We zullen wel moeten, we kunnen dit niet eindeloos volhouden”, zo besluit ze. “Landen als Israël en Engeland lopen voor met vaccineren en daar is, of wordt binnenkort, bijna alles alweer normaal. Dat is heel fijn om te zien. Het oude normaal is ook zeker haalbaar. Ik denk alleen dat er reisrestricties zullen gaan gelden als er ergens ineens weer een coronabrandhaard is. Verder is het een kwestie van tijd voor we het normale leven weer kunnen oppakken. Nog even geduld.”
Dit artikel is in samenwerking met de Rijksoverheid.
Marjolein van Egmond:
